Waarom is het belangrijk om unusual suspects te betrekken en hoe bereik je ze?

Lang niet iedereen die een belang heeft, laat ook zijn mening horen. Net als veel andere maatschappelijke debatten zijn het in eerste instantie vaak uitgesproken voor- of tegenstanders die van zich laten horen. Daarom loont het om in je participatie ook op zoek te gaan naar de groep in het 'stille midden'. 

Het kan bijvoorbeeld helpen om de mening van deze groep expliciet te benoemen in de discussie tussen voor- en tegenstanders. Erkenning bieden aan het stille midden kan je draagvlak vergroten, en het geeft bovendien een genuanceerder beeld van de houding van inwoners.  

Dit vraagt wel extra inspanning, want juist deze groep komt niet zo snel vanuit interesse voor het onderwerp naar participatiebijeenkomsten of -activiteiten. Het betekent dat je actief naar ze toe moet gaan. Denk dan aan straatgesprekken op verschillende plekken (en tijden!) in de wijk, of interviews met mensen die een belangrijke maatschappelijke rol vervullen, maar zich niet actief in het debat over de energietransitie mengen. Denk bijvoorbeeld aan een schooldirecteur of de voorzitter van de sportvereniging.  

Pas de gekozen vorm ook aan aan de wensen van de doelgroep. Minder uitgesproken mensen participeren waarschijnlijk liever anoniem of in een persoonlijk gesprek, dan dat ze deelnemen aan een verhitte discussie in het lokale buurthuis. Jongeren bereik je sneller via sociale media of op scholen. Houdt daar rekening mee. 

Niet iedereen is hetzelfde 

Dr. Lorenzo Squintani (Rijksuniversiteit Groningen) doet onderzoek naar publieke acceptatie van duurzame energieprojecten. Eén van zijn tips aan lokale bestuurders luidt: “Als je overtuigd bent van het belang van participatie, wees dan bereid een stap verder te gaan om ook groepen te bereiken die zich minder snel zelf melden. Ga langs bij mensen in straten die uit zichzelf niet snel reageren.” Dat betekent ook dat je goed moet weten welke boodschap bij welke doelgroep aanslaat. Verschillende mensen hebben verschillende waarden. Die waarden bepalen in welke mate iemand ontvankelijk is voor jouw boodschap. 

Gedragspsychologie  geeft inzicht in waarom mensen doen zoals ze doen. Waarom ze weerstand hebben en waarom ze bepaalde dingen laten. Of je ontvankelijk bent voor een boodschap hangt echter ook af van wat voor type mens je bent, hoe je in het leven staat. Inwonerprofielen helpen om inzicht te krijgen in de waarden, houding en gedragsvoorkeuren van mensen. De RES-regio Rivierenland heeft samen met de gemeenten in de regio een huis aan huis krant gemaakt die is geschreven aan de hand van inwonerprofielen.

VOORBEELD

De Rijksuniversiteit Groningen doet onderzoek naar in een Living-Lab naar publieke participatie. Een van de onderzoekslijnen is de gelijke-kansenaanpak. Gericht op het begrijpen onder welke voorwaarden gemarginaliseerde maatschappelijke groepen effectief kunnen participeren in publieke participatieprocedures. Volg het onderzoek hier.  

Meer lezen

• Lees in dit artikel waarom lager opgeleiden minder participeren.